انحصار وراثت ملک بدون سند + مدارک و شرایط

مهمترین دارایی هر شخص از زمان باستان قدیم تا کنون املاک بوده است، شاید برای شما جالب باشد با این همه تلاشی که شخص برای زندگی خود نموده و ملک و املاک فراوان خریداری کرده است، پس از فوت شخص دارایی او چه می شود؟ و چگونه این دارایی تقسیم می شود؟ و اساساً آیا اگر اموالی بدون سند و مشخصات باشد و صرفاً به صورت عرفی و حسب تصرفات شخص در سالیان قبل است می توان آن را بین ورثه متوفی تقسیم نمود؟ و اساساً انحصار وراثت شخص متوفی برای چیست و چه تاثیری دارد؟ برای انجام این کار وکیل ملکی ماهر می داند که از کجا داستان را شروع نماید تا از نتیجه مطلوب برخوردار گردید.

انحصار وراثت چیست؟

انحصار وراثت به این معناست که شخص متوفی در لحظه ی فوت خود چند وراث دارد که این انحصار وراثت باعث می شود که اموال شخص اگر دیونی نداشته باشد بین وراث حاضر طبق قانون ارث تقسیم گردد.

انحصار وراثت چگونه انجام میشود؟

زمانی که شخص فوت می نماید وراث می توانند با مراجعه با شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی که در آن فوت نموده است تقاضای صدور گواهی حصر وراثت نمایند که اکنون طبق مصوبه  هیات وزیران مصوب 26/12/1403 و مستند به آئین نامه اجرایی بند ث ماده 113 قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران گواهی انحصار وراثت توسط سازمان ثبت احوال کشور به صورت آنی و الکترونیک بعد از فوت شخص صادر می گردد که این مهم از مرداد ماه 1404 اجرایی خواهد شد.

مراحل انحصار وراثت:

1. ابتدا شخص ذینفع  می بایست با استشهادیه در دفترخانه اسناد رسمی که 3 نفر شاهد گواهی نمایند متوفی در چه تاریخی فوت نموده و وراث آن منحصر به چه کسی می باشد  ، تنظیم نموده  و سر دفتر اسناد رسمی امضای شهود را گواهی نماید.
2. سپس ذینفع می بایست به شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی مراجعه نماید و تقاضای صدور گواهی حصر وراثت را نمایند که ابتدا این تقاضا از طریق دفاتر خدمات قضایی موجود در سطح شهر می بایست ثبت گردد .
3. شورای حل اختلاف پس از استعلام از اداره ثبت احوال مبنی بر اینکه متوفی وارث دارد یا ندارد و چنانچه وارث دارد اعلام گردد  استعلام می نماید.
4. در نهایت از شما می خواهند که گواهی مالیات بر ارث را ارائه دهید (که این گواهی برای متوفیان قبل از سال 1395 الزامی است و برای متوفیان بعد از سال 1395 نیاز نمی باشد) و پس از آن مبادرت به صدور گواهی انحصار وراثت می نمایند.

انحصار وراثت املاک و زمین کشاورزی بدون سند

اگر متوفی دارای اموال غیر منقول فاقد سند رسمی باشد یعنی به صرف اینکه یک مبایعه نامه در دست وراث باشد، بدواً و ابتدا به ساکن وراث می بایست از شورای حل اختلاف محل آخرین اقامتگاه متوفی گواهی انحصار وراثت دریافت نمایند تا بتوانند آن مال غیر منقول (زمین کشاورزی) را بین خود اگر همگی راضی باشند تقسیم نمایند.

نکته قابل تأمل آن است که در بین وراث اگر شخص محجور یا غایبی وجود داشته باشد یا یک نفر از وراث حاضر به تقسیم نشود ، تقسیم اموال صرفاً از طریق دادگاه امکان پذیر است .

همچنین اگر ملک قابل تقسیم نباشد می بایست از طریق دادگاه محل وقوع ملک دستور فروش اخذ نموود و در مزایده قیمت زمین توسط کارشناس مشخص می گردد و ملک فروخته می شود و قیمت ملک به نسبت سهم هریک از وراث بین آتان تقسیم می گردد که سهم فرزندان پسر دو برابر سهم فرزندان دختر می باشد .

لازم بدون است که حتی الامکان از خرید ملک بدون سند جداً خودداری نمایید زیرا که امکان دارد فروشنده قبلاً ملک را به دیگری فروخته باشد و ملک فروخته شده به شما خریدار مقدم داشته باشد و شما را درگیر پروسه طولانی و طاقت فرسای دادگاه نماید .

مدارک مورد نیاز برای انحصار وراثت:

1. گواهی فوت
2. اشتهادیه تنظیم شده در دفتر اسناد رسمی
3. مدارک هویتی متوفی
4. مدارک هویتی وراث
5. گواهی مالیات بر ارث برای متوفیان قبل از سال 1395
6. وصیت نامه متوفی در صورت وجود

انحصار وراثت دختران و زنان :

انحصار وراثت دختران و زنان نیز همانند سایر گواهی های انحصار وراثت است و تفاوتی میان فرزندان دختر و پسر از لحاظ نوع گواهی انحصار وراثت وجود ندارد فقط لازم به توضیح است که طبق قاعده ارث سهم وراث پسر 2 برابر سهم فرزندان دختر می باشد.

مزایای حضور وکیل ملکی در مراحل انحصار وراثت زمین بدون سند چه تاثیری دارد؟

در دعوای ملکی انحصار وراثت که تعداد موکلین یک پرونده زیاد است و پرونده ممکن است پیچیده شود حتما باید از وکلای ماهر و خبره ملکی مشاوره گرفته و پرونده را در هر مرحله ای که می باشد تحویل وکیل دهید. گروه وکلای ماهر متشکل از وکلای پایه یک دادگستری با سال ها تجربه و تخصص ویژه بر روی دعوی ملکی آماده خدمت و پاسخگویی به شما خواهند بود.

در صورت نبود سند با مشکلات عدیده ذیل دست و پنجه نرم خواهید کرد :

عدم امکان اثبات مالکیت ؛ شما به راحتی قادر نخواهید بود بتوانید مالکیت خود را نسبت به زمین اثبات کنید .

تقسیم زمین : در صورت فوت شخص در تقسیم زمین بین وراث اختلاف حاصل خواهد شد .

عدم امکان معامله یا انتقال:  افرداد جامعه با اگاهی لازم برای خرید ملک اقدام می نمایند و از خرید اموال بدون سند نه تنها خودداری می نمایند بلکه بعضاً می توانند اموال شما را به قیمتی پایین تر از شما خریداری نمایند .

ریسک دعاوی حقوقی:  ممکن است شما زمینی را خریداری نماید و قبل از شما چندین ، فروشنده ملک را به چندین نفر فروخته باشند .

در پایان به شما توصیه می گردد برای خرید زمین بدون سند حتی الامکان از خرید آن خوداری نماید و نیز در صورت خرید حتما با یک وکیل ماهر ملکی مشاوره نمایید زیرا که قوانین مربوط به املاک مطابق با قانون الزام به ثبت رسمی اموال غیرمنقول دچار تغییرات گسترده ای گردیده است.

سوالات متداول

آیا امکان انحصار وکالت برای ملک بدون سند رسمی وجود دارد؟

بله امکان پذیر است، انحصار وراثت یک فرآیند قانونی برای تعیین وراث متوفی است و ارتباطی با وجود یا عدم وجود سند رسمی ملک ندارد. حتی اگر ملک فاقد سند رسمی (مانند سند تک‌برگ یا دفترچه‌ای) باشد، باز هم می‌توان برای متوفی گواهی انحصار وراثت گرفت. اثبات مالکیت ملک در مرحله‌ی بعدی و با ارائه مدارکی مانند قولنامه، شهادت شهود یا قبض‌های پرداختی انجام می‌شود.

برای اثبات مالکیت زمین بدون سند چه مدارکی لازم است؟

مدارک عرفی و شواهد قوی، در نبود سند رسمی، مالکیت باید با مدارک غیررسمی و شواهد اثبات شود. این مدارک می‌تواند شامل موارد زیر باشد: قولنامه یا بیع‌نامه قبض‌های آب، برق، گاز استشهادیه محلی یا شهادت شهود تصرف مستمر و قدیمی رسید پرداخت عوارض شهرداری یا مالیات زمین هرچه مدارک بیشتر و قدیمی‌تر باشند، شانس اثبات مالکیت در دادگاه بیشتر است.

هزینه مراحل انحصار وراثت برای ملک بدون سند چقدر است؟

هزینه مراحل انحصار وراثت براساس مدت زمان پرونده و شرایط متغییر است.